ارتباطات و فناوری اطلاعات در سال ۹۷
از فیلتر تلگرام تا قیمت گوشی كه بالا رفت و پایین نیامد
تعمیر تلفن: افزایش چند برابری قیمت گوشی با افزایش نرخ ارز و سودجویی فروشندگانی كه با وجود دریافت ارز دولتی، كالاها را با نرخ ارز آزاد به فروش رساندند و فیلتر شدن پیام رسان تلگرام كه سبب رشد پیام رسان های بومی شد را می توان در شمار مهم ترین اخبار حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات در سال ۱۳۹۷ دانست.
به گزارش تعمیر تلفن به نقل از ایسنا، سال ۱۳۹۷ را نمی توان سال چندان خوشایندی برای حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات در نظر گرفت؛ برای اینكه با وجود پیشرفت هایی كه در این حوزه انجام شده و توسعه ی زیرساخت های ارتباطی، افزایش قیمت تجهیزات و كالاهای ICT كه در صدر آنها افزایش قیمت حداقل دو تا سه برابری گوشی قرار داشت و یا فیلتر شدن پیام رسان تلگرام كه در مقطعی از زمان برای كسب وكارها مشكلاتی را ایجاد كرد و، كام فعالان این حوزه را تلخ كرد.
سال ۱۳۹۷، برای تلگرام در ایران آمد نداشت. اختلال این پیام رسان در مناطقی از جهان همچون اروپا و خاورمیانه در ایام ابتدایی سال شروع شد و البته مدیر این پیام رسان با تأیید اختلالات فراقاره ای، از رفع آن آگاهی داد. همین روزها بود كه از گوشه و كنار كشور، خبر از فیلتر تلگرام به گوش رسید و البته چندین بار هم از طرف مسؤولان تأیید و تكذیب شد.
اما یكی دیگر از اخبار مهم فروردین، اختلالات سراسری در سرویس اینترنت و سرویس های مراكز داده داخلی ناشی از حملات سایبری بود كه البته از طرف مركز ماهر (مدیریت امداد و هماهنگی عملیات رخدادهای كامپیوتر ای) اعلام گردید به دنبال این حملات، هیچ دسترسی غیرمجازی به اطلاعات شهروندان اتفاق نیفتاده و تنها شامل تجهیزات روتر و سوئیچ گوناگون شركت سیسكو بوده كه تنظیمات این تجهیزات مورد حمله قرار گرفته و كلیه پیكربندی های این تجهیزات حذف گردیده است.
یكی دیگر از اخبار فروردین ماه، حذف پیام رسان های ایرانی از فروشگاه های آنلاین اپل بود. البته داستان حذف اپلیكیشن های ایرانی از فروشگاه های آنلاین برنامه های كاربردی مانند گوگل استور و اپ استور مدتی سپس تحریم های آمریكا مقابل ایران شروع شده بود. با توجه به این سپس چند ماه، بار دیگر در فروردین اپل در اقدام جدیدی، بعضی از اپلیكیشن های پیام رسان ایرانی را باز از فروشگاه خود حذف نمود.
در حالی كه طرح احراز اصالت تجهیزات دارای سیم كارت (رجیستری) از آذر سال ۱۳۹۶ شروع شده بود و به تدریج برای برندهای مختلف گوشیهای همراه ادامه داشت، در نهایت با مشمول شدن رجیستری برای سامسونگ در ایام پایانی فروردین ماه، این طرح تمامی برندها را در بر گرفت تا به تعبیر مسؤولان، طرحی كه تأثیر بسزایی در كاهش گوشیهای قاچاق و افزایش واردات قانونی گوشی و تجهیزات دارای سیم كارت داشت، تكمیل شود.
شاید یكی از مهم ترین اخبار سال را بتوان افزایش نرخ دلار دانست كه به دنبال آن، افزایش قیمت كالاهای دیجیتالی را هم سبب شده بود. در ایام پایانی فروردین ماه بود كه قیمت دلار ناگهان رو به افزایش گذاشت كه به دنبال آن سبب شد برای مدتی، برخی فروشگاه های خودرا تعطیل كرده و برخی هم خرید و فروشی نداشته باشند و فروشگاه هایی هم كه همچنان مبادرت به مبادله كالا می كردند، مدت زمان زیادی از افزایش نرخ دلار نگذشته، با این توجیه، قیمت های خودرا افزایش دادند.
اخبار تلگرام كه از فروردین شروع شده بود، تا اردیبهشت ماه هم ادامه داشت تا اینكه بالاخره از دهم اردیبهشت، این پیام رسان با دستور قضائی فیلتر شد و تا امروز هم فیلترینگ آن ادامه دارد. البته در حالیكه برخی كسب وكارها مدعی اختلال در بعضی نرم افزارهای كاربردی و باز بازی های كامپیوتری برخط و همین طور اختلال در بعضی وب سایت های اینترنتی بودند، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی اعلام نمود مسدودسازی نباید در دسترسی به سایر كاربری های اینترنت اختلال ایجاد كند.
یكی دیگر از اخبار اردیبهشت ماه، راه اندازی دولت همراه بود كه در ایام پایانی اردیبهشت مراسم «بهره برداری از فاز نخست دولت همراه»، در آستانه روز جهانی ارتباطات برگزار و در آن تاكید شد كه با دولت همراه به جای اینكه نیاز باشد مردم برای دریافت خدمات بازگشت كنند، می توان خدمات دولتی را همه وقت و همه جا به آنها نمایش داد.
سپس فیلتر تلگرام و در حالیكه نسخه های فارسی آن شایعاتی درباره ی وجود سرورهای این پیام رسان در ایران به وجود آورده بود، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام كرد هیچ گونه سروری در اختیار تلگرام و یا نسخه های غیررسمی آن قرار نداده است و آنچه از امكانات وجود داشته با ابلاغیه مركز ملی فضای مجازی، در اختیار پیام رسان های بومی مجاز قرار گرفته است. همین طور به كاربران سفارش كرد از نصب هرگونه نسخه غیررسمی و تاییدنشده تلگرام اجتناب كنند.
یكی دیگر از اخبار خرداد ماه، تأثیر مشكلات ارزی در صنعت فناوری اطلاعات بود كه بااینكه انتظار می رفت كاهش تعرفه واردات لپ تاپ، كاهش قیمت را به دنبال داشته باشد، ولی با نوسانات نرخ ارز نه تنها قیمت ها افزایش یافت بلكه از طرفی كالاها با نرخ آزاد قبلی اجازه ترخیص نیافتند و این بازار با چالش قیمتی و كمبود كالا روبه رو شد.
در حالیكه قیمت گوشی در پس افزایش نرخ ارز، با جهش چند برابری روبه رو شده بود، این مساله در كنار نارضایتی خریداران، اعتراض برخی از كسبه و فروشندگان موبایل و تبلت را باز به همراه داشت كه سبب شد وزیر ارتباطات فهرست شركت هایی كه به آنها ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات گوشی تلفن همراه تخصیص یافته است را منتشر كند؛ انتشار این فهرست از تخلف خیلی از واردكنندگان را آشكار كرد كه ارز دولتی دریافت كرده و كالاها را با قیمت ارز آزاد به فروش رسانده بودند.
سپس انتشار اظهاراتی در خصوص ماهیت فیلترشكن بودن نسخه های داخلی تلگرام، در حالیكه ادعاهایی در خصوص حضور سرورهای هاتگرام و طلاگرام در ساختمان شركت ارتباطات زیرساخت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات انتشار یافت، وزیر ارتباطات از رسانه ها خواست با بررسی این موضوع، صحت نداشتن آنرا روشن كنند. در همین راستا برخی از خبرنگاران و عكاسان برای بازدید در این ساختمان حضور بهم رساندند و جلسه ای برای رفع این شبهه كه در طبقه نهم سرورهای تلگرام طلایی و هاتگرام وجود دارد یا خیر، انجام شد و مدیران فنی به پاسخگویی سوالات پرداختند.
همین طور مشكلات بازار گوشی تلفن همراه تا تیر ماه هم ادامه داشت. از طرفی با آشكار شدن قیمت های واقعی گوشی تلفن همراه سپس انتشار لیست واردكنندگان با ارز دولتی، برخی فروشندگان به امید گران تر شدن گوشی از فروش آن خودداری می كردند. از جانب دیگر، وزیر ارتباطات عنوان نمود برای تعدیل بهای گوشی تلفن همراه باید گوشیهای توقیف شده وارد بازار شود تا قیمت به وضعیت رضایت بخش نزدیك شود.
شاید مهم ترین خبر در مرداد را بتوان برگزاری الكامپ دانست. الكامپ بزرگ ترین رویداد بین المللی ایرانی در حوزه الكترونیك، كامپیوتر و تجارت الكترونیك است كه بیست وچهارمین دوره ی آن در مرداد ماه امسال با حضور شركت های داخلی و بعضی از شركت های خارجی در بخش های دولت همراه، الكام تاكز، الكام استارز، ترند و گیم انجام شد و دولت هوشمند هم با ۳۱۴ خدمت در آن حضور یافت.
یكی دیگر از اخبار مهم حوزه ارتباطات، ابطال دریافت حق اشتراك تلفن های ثابت در مصوبه كمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات بود. با ابطال این مصوبه، شركت مخابرات ایران اعلام نمود متحمل هزینه های زیادی می شود و این مساله این سوال را ایجاد كرد كه امكان دارد در آینده تعرفه های تلفن ثابت تغییر كند؛ البته تغییر تعرفه هنوز از جانب شركت مخابرات اتفاق نیفتاده است.
همین طور در حالیكه سپس فیلتر تلگرام، فعالیت نسخه های فارسی آن رونق گرفته بود، رئیس مركز ملی فضای مجازی با اشاره به اینكه كمكی به فیلترشكن ها نمی گردد، ضمن تاكید بر پشتیبانی از هاتگرام و طلاگرام در امتداد سیاست خروج از انحصار تلگرام، از مهلتی به نسخه های داخلی تلگرام آگاهی داد كه تا ۱۵ شهریور، ۱۰۰ درصد بومی شوند.
در حالیكه كسب وكارهای مختلف برای تبلیغات خود راه هایی مانند ارسال پیامك از شماره های شخصی و ثابت را برگزیده بودند، با راه اندازی سامانه ۱۹۵، امكان شكایت از شماره های تبلیغاتی با شماره های شخصی، ثابت و سرشماره های دیگر باز فراهم گردید تا مشتركان با استفاده از این سامانه بتوانند امكان قطع سرویس ارسال پیامك از این شماره ها را فراهم آورند. در این راستا رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی اعلام كرد بیشتر از ۳۰ هزار سیم كارت مزاحم مسدود شد.
تا قبل از این داستان قاچاق محسوب شدن ارز آزاد و ترخیص نشدن كالاهای آی تی از گمرك سبب كمبود كالاهای آی تی و افزایش قیمت شده بود، از زمانی به بعد، سوژه پرداخت مابه التفاوت ارز دولتی با بازار ثانویه، نگرانی های دوباره ی كمبود كالا و افزایش قیمت ها را ایجاد كرد و سبب نارضایتی شركت های واردكننده شد.
همین طور قیمت گوشی در این ماه ها با افزایش نرخ ارز، روندی صعودی را در پیش گرفته بود و در حالیكه حتی زمان ارائه ارز دولتی به واردكنندگان گوشی هم شاهد افزایش قیمت گوشی بودیم، بااینكه وزیر ارتباطات به كرات خبر از رفع موانع ترخیص گوشیهای توقیفی داد، اما كارشناسان معتقد بودند حتی عرضه گوشیهای توقیف شده هم كمكی به كاهش قیمت ها نمی كند.
در حالیكه سپس اعتراض به فعالیت نسخه های فارسی تلگرام، اعلام گردید كه این اپلیكیشن ها تا نیمه شهریورماه فرصت دارند به پیام رسان های كاملاً بومی تبدیل شوند، حتی با سر رسیدن موعد مقرر هم امكان تفكیك این نسخه ها از تلگرام اصلی فراهم نشد.
در ایام ابتدایی مهر ماه، اپراتورهای اول و دوم تلفن همراه، به یكسان سازی تعرفه های خود اقدام نمودند اما این یكسان سازی در بعضی از سیم كارت های دائمی و اعتباری، برای تماسهای درون و برون شبكه، با افزایش قیمت برای مشتركان همراه بود. البته در اطلاعیه ی اپراتورها سپس مبادرت به یكسان سازی تعرفه آمده بود كه این روش جدید قیمت گذاری سبب سهولت و شفافیت بیش تر در محاسبه هزینه مكالمات مشتركین خواهد شد و از مزایای دیگر این طرح كاهش تعرفه تماسهای برون شبكه برای مشتركین دائمی و اعتباری است.
پس از گوشیها و تبلت های سیم كارت خور، نوبت به مودم ها و مسیریاب هایی كه از سیم كارت استفاده می نمایند، رسیده كه مشمول طرح رجیستری شوند. بدین ترتیب بنا بر اعلام كارگروه طرح رجیستری، هماهنگی برای اجرای این طرح برای مودم ها، دانگل ها و روترها انجام شد. همچنین تبلت ها و ساعت های هوشمند هم در صف رجیستری قرار گرفتند.
در آبان ماه و با آغاز مرحله ی جدیدی از تحریم ها، بعضی از اظهارات عنوان شد در خصوص اینكه در شرایط تحریم ها، احتمال قطعی اینترنت كشور وجود دارد. اما حسین فلاح جوشقانی -رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی- قطع اینترنت به سبب اعمال تحریم های آمریكا را از نظر فنی غیرممكن دانست و اظهار داشت: در حوزه هایی چون نامه های دامنه و بانك ها كه احتمال ایجاد محدودیت به سبب تحریم ها وجود دارد برنامه ریزی هایی صورت گرفته و حتی مانورهایی باز انجام شده است.
همین طور امیر ناظمی -رئیس سازمان فناوری اطلاعات- با اشاره به تحریم های احتمالی آمریكا در حوزه اینترنت اظهار داشت: شبكه اینترنت حكمران خاصی ندارد و یك شبكه عنكبوتی است و تك تك بازیگران آن می توانند فقط در حیطه توانمندی خود بازی كنند و هیچكس نمی تواند برای نقاط اتصال تعیین تكلیف كند و این واقعیت شبكه اینترنت است.
از طرفی یكی دیگر از اخباری كه امسال مناقشاتی زیادی درباره اش وجود داشت، داستان تلگرام های فارسی بود. سپس مهلت اولیه به این نسخه های تلگرام تا ۱۵ شهریور، این مهلت تا اختتام آذرماه تمدید شد تا این پیام رسان ها بتوانند در شرایط بهتری دوره ی گذار از تلگرام به پیام رسان های داخلی را طی كنند.
با این وجود، در حالیكه اوایل آذر ماه هم به تمدید مهلت پیام رسان ها تا اختتام آذر تاكید شد، هرچند تا امروز كه چندین ماه هم از مهلتی كه به این پیام رسان ها داده شده می گذرد، آنها هنوز هم در سكوت به فعالیت خود ادامه می دهند.
همین طور در خبری دیگر، رئیس مركز ملی فضای مجازی با اشاره به اینكه در مركز ملی فضای مجازی معتقدیم رسانه های خارجی كه بیشتر از یك میلیون كاربر دارند، حتماً باید داخل كشور نماینده داشته باشند، اظهار كرده بود: «تعریفی كه در مركز ملی و شورای عالی فضای مجازی از پیام رسان شده شامل شبكه های اجتماعی هم می شود و سیاست ما این است كه اینستاگرام هم باید در كشور نماینده پاسخگو داشته باشد.» هرچند این مساله هم با گذشت چند ماه هنوز به نتیجه ی نهایی نرسیده است.
سپس فیلتر تلگرام، بارها و بارها اخباری از احتمال فیلتر شدن سایر پیام رسان ها و یا شبكه های اجتماعی به گوش رسید. یكی از این شبكه های خارجی، اینستاگرام بود كه حتی در برهه ای، نامه ای از طرف سازمان تنظیم مقررات ارتباطات و رادیویی، خطاب به شركت مخابرات ایران و كلیه شركت های ارائه كننده خدمات اینترنتی آمده بود كه با عنایت به لزوم صیانت از فرهنگ اسلامی ایرانی و حریم خانواده ها و پشتیبانی از محتوای داخلی، با قید فوریت تصمیمی اتخاذ كنند كه بسته ها و طرح های فروش اینترنت بدون امكان اتصال و استفاده از شبكه اجتماعی اینستاگرام، تهیه و در فهرست بسته های فروش خود قرار دهند.
البته سپس انتشار این اخبار، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام نمود این مساله ارتباطی با فیلترینگ این شبكه اجتماعی ندارد. و حتی وزیر ارتباطات در واكنش به این مساله اظهار نمود: این ابلاغیه سازمان تنظیم عملاً بی فایده است چراكه اولاً موجب ترویج بیش تر فیلترشكن ها می شود و ثانیاً هدف بوسیله ترویج نرم افزارهای مدیریت والدین بهتر محقق می شود.
همین طور یكی دیگر از اخبار، حذف تمام محصولات آمریكایی از شبكه ملی اطلاعات بود كه در این راستا وزیر ارتباطات در مراسم افتتاح پروژه ارتقای سه برابری هسته IP شبكه ملی اطلاعات، اظهار نمود: بنا بر ابلاغ مركز ملی فضای مجازی ما كل تجهیزات آمریكایی را از شبكه ملی اطلاعات خارج كردیم و امروز با اجرای این پروژه ها، دیگر هیچ تجهیزات آمریكایی در شبكه ملی اطلاعات نداریم.
داستان پیامك های تبلیغاتی از آن دست موضوعاتی است كه بااینكه سر درازی دارد، اما شاید امسال شدت گرفته و بنا بر این مقابله با پیامك های مزاحم هم به شیوه های جدیدی پیگیری شده است. راه اندازی سامانه هایی برای ثبت شكایات و ثبت شماره های مزاحم و مسدود كردن شماره های شخصی ارسال كننده این پیامك ها، از روش های گوناگون رگولاتوری برای پیشگیری از ارسال پیامك های تبلیغاتی بوده است.
اما در حالیكه تمامی این روش ها نتوانستند بطور كامل پیامك های تبلیغاتی را ریشه كن كنند، رئیس جمهوری هم به این مساله واكنش نشان داد و این مساله سبب شد وزیر ارتباطات هم سپس این انتقاد درباره پیامك های تبلیغاتی مزاحم و عدم رعایت حقوق شهروندان در این حوزه، در توییتی به دفاتر خدماتی ارتباطی در نمایش سیم كارت اخطار جدی لغو مجوز داد.
یكی دیگر از اخبار بهمن ماه كه جنجال زیادی هم به پا كرد، رزمایش قطع اینترنت بود. بدین ترتیب كه در نامه ای منتسب به دفتر حقوقی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، از شركت شاپرك (شركت وابسته به بانك مركزی) خواسته شده بود با عنایت به برگزاری رزمایش سراسری در تاریخ هفتم بهمن ماه و متعاقباً قطعی خدمات پرداخت شتابی، كلیه مستندات قانونی راجع به لزوم انتقال سرورها به داخل كشور و عدم نمایش سرویس به پذیرنده هایی كه دارای سرویس خارجی هستند را به وزارت ارتباطات ارائه نمایند.
البته سپس این اخبار بود كه وزیر ارتباطات اعلام نمود این رزمایش برای چك تاب آوری زیرساخت بانكی در مقابل تحریم انجام شده، اما برای این موضوع، روش های دیگری جز قطع اینترنت هم وجود داشته و به همین دلیل، این برنامه لغو شد.
یكی از مواردی كه شاید هیچ گاه از نظر كلاهبرداران فضای مجازی دور نمی ماند، به كار بردن نسخه های جعلی از برنامه ها و اپلیكیشن ها برای عرضه محصولات مخرب خود همچون بدافزارها و جاسوس افزارهاست و بااینكه اطلاع رسانی های متعددی برای كاربران انجام شده اما باز هم اتفاق می افتد كه بعضی از افراد ناآگاه، فریب این پیام ها را بخورند و با دانلود كردن برنامه های مخرب، دستگاه های خودرا آلوده كنند. این مساله سبب شد در ایام ابتدایی اسفند، حمله های گسترده ای به برخی وب سایت ها شده و كسب وكارهای داخلی هم مورد هجوم قرار بگیرند كه كارشناسان علت این حمله ها را دانلود بدافزارها و فیلترشكن های نامعتبر اعلام نمودند.
از طرفی یكی دیگر از مواردی كه در ایام پایانی سال، در روند فعالیت كسب وكارها را مختل كرد، اختلال در اپلیكیشن های ایرانی در گوشیهای آیفون بود. در حالیكه این اپلیكیشن ها از اپ استور حذف شده و به صورت درون سازمانی در اختیار كاربران قرار گرفته بودند، به سبب قرار گرفتن بعضی از نسخه های هك شده از اپلیكیشن ها، اپل تصمیم گرفت امكان فعالیت این اپلیكیشن ها را حذف كند كه برخی از پرمخاطب ترین اپلیكیشن های ایرانی همچون اپلیكیشن های حوزه پرداخت و تاكسی آنلاین و غیره هم در این دسته قرار داشتند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب